24-10-2013, 11:09 PM
TRIBALI :
Bili su jedan od najmoćnijih naroda Evrope, a njihov kontinuitet na našim područjima traje od trinaestog veka pre naše ere
Šta reći za vizantijske istoričare koji za Srbe kažu da su Tribali, a za njihove vladare da su arhonti Tribala? Evstatije, episkop solunski, koji je živeo u 13. veku, kada opisuje Nemanjin dolazak u Solun, najavljuje ga kao "veliki arhont Tribala". Teodor Metohit za kralja Milutina kaže "vladar Tribala", dok Aleksije Lambin istog vladara naziva "arhont Miza i Tribala". Teodor Hirtakin Srbiju naziva Tribalija, a potrijarh Filotej, koji je živeo u četrnaestom veku, Srbe naziva "Tribali ili Dalmati".
Podatak koji sledi još jedan je u nizu potvrda da veza Tribala i Srba postoji. Stara oblast Nemanjića, Zahumlje i Travunija (Hercegovina), dugo je u zapisima nazivana Trivalijom. Ime Hercegovine se pojavljuje kao Trivalija, odnosno Tribunija ili Travana. U Trivaliji je, kod Trebinja, i manastir Tvrdoš čiji je prvi hram podignut u vreme Konstantina Velikog, a sam manastir je zaživeo najkasnije u šestom veku.
Na Tribale podsećaju i mnogi hidronimi i toponomi. Tribal, selo u crikveničkom kraju, Triban, selo u okolini Benkovca, Tribija, zaselak u visočkom kraju u Bosni, Tribinal, vrh na planini Mosor...
Oblasti koje su nekada pripadale Tribalima na području Pomoravlja i u kojima su, moguće je, oni još živeli Nemanja je pripojio svojoj državi krajem dvanaestog veka. Do ovih podataka je došao Živojin Andrejić tragajući za korenima Srba, i sve to, kao i još dosta drugih novih podataka, pretočio u knjigu "Vladari Tribala" koja je nedavno ugledala svetlost dana. Ko su Tribali koji su u jednom trenutku bili najbrojnije i najmoćnije pleme na Balkanu, pa možda i u Evropi?
Ratovali i sa Aleksandrom Velikim
Istorija Tribala počinje relativno rano, sa periodom prelaza iz bronzano u gvozdeno doba, orijentaciono oko 1.300 godina pre naše ere. O njima se fragmentarno govori, a najraniji istoričari, pre svih Grci, na području današnje Srbije, odnosno u Pomoravlju, Podunavlju i Panoniji govore o Dakima, Tribalima i Siginima. To je period oko šestog veka pre Hrista.
Teritorija na kojoj su živeli Tribali u petom veku pre nove ere, prema Herodotu, nalazi se zapadno od reke Istkar u Bugarskoj. Između ostalog zabeležio je i ovo: "Iz ilirske zemlje teče prema severu reka Angro i utiče u tribalsku ravnicu i u reku Brongo, a Brongo se uliva u Istar." Očigledno da je reč o Južnoj Moravi, odnosno o Velikoj Moravi koja se uliva u Dunav. Na taj način se tribalska dolina vezuje za Pomoravlje i Podunavlje.
Vesti o Tribalima bile su sporadične sve do njihovog upada u Makedoniju i borbama koje je vodio Filip sa njima. Bilo je to 344/3. godine. Isokrat u svom govoru o Tribalima napominje da je reč o složnom i moćnom narodu. Justin je zapisao da su Tribali presreli Filipa kada se vraćao sa pohoda na Skite tražeći deo plena. Kako ga nisu dobili, došlo je do sukoba u kojem je Filip teško ranjen.
Na mnogoljudne i moćne Tribale u proleće 335. godine pošao je i Eleksandar Veliki. Hteo je da osigura nemirnu granicu sa te strane kako bi spokojno krenuo u veliki pohod ka Indiji. Deset dana je putovao Aleksandar dok nije stigao na planinu Hem (Balkan). Posle pobede nad Tračanima nastavio je ka reci Iskar gde ga je sačekao tribalski kralj Sirm. Tribali su pružili žilav otpor, ali su na kraju morali da popuste pred nadmoćnijom vojskom velikog Aleksandra. Zbog neočekivano snažnog otpora, kakav nije očekivao, Aleksandar je s ponosom rekao: "Pokorio sam Trakiju, Ilire, gospodarim Tribalima i Medima."
Život u kontinuitetu
Uoči polaska na osvajanje Azije, Aleksandar Veliki ili Srbin Aleksandar Treći Karanović, kako smatra Jovan I. Deretić, izjavio je da će slediti put i primere boga Baka koji je ranije išao u osvajačke pohode na Aziju. Kod starih Srba, prema mišljenju Deretića, bog Bak je smatran najvećim u redu bogova, iznad kojih je bio samo vrhovni nevidljivi Bog. Iz Aleksandrovih izjava ostalo je zapisano da je neki veliki vojskovođa, daleko pre njega, preduzeo pohod sa Helmskog (Balkanskog) poluostrva odnosno iz Srbije na istok sve do Indije. Taj vojskovođa je ostao upamćen u narodu kao bog Bak, a Aleksandar se proglasio njegovim naslednikom.
Kada je Aleksandar osvojio Vavilon, u gradu je ostavio vojskovođu Mazea, posle koga gradom vlada Stamenas - Stamen, prema svemu sudeći Tribal. Aleksandar je obnovio hram boga Bela koji se nalazio u centru Vavilona.
Prema istraživanjima dr Milorada Stojića, Tribali su naseljavali oblast celog srpskog Podunavlja, kompletno Pomoravlje, donju Posavinu, deo Kolubare, istočnu Srbiju, severozapadnu Bugarsku i na jugu Srbije do Skoplja. Za njih se mogu vezati i otkrića iz kneževskih grobova s srebrnim i zlatnim nalazima. Reč je o nalazima, odnosno pojasevima tipa "mramorac", pa prema tome kontinuitet Tribala na ovim područjima traje hiljadu i po godina, odnosno od trinaestog veka pre naše ere, pa do drugog veka posle Hrista. Sve to potvrđeno je i arheološkom građom, nalazima sa lokaliteta koji pripadaju Tribalima.
Da su Tribali, baštinici antičkog nasleđa Srba, imali uređenu državno- pravnu teritoriju na svojim tradicionalnim zemljama svedoči i postojanje njihovog grba. Grb Tribalije se samostalno pojavljuje tek posle propasti srednjovekovne srpske države, koja se razvijala na tradiciji Nemanjića i Brankovića koji su bili njihov izdanak. Srpska država Nemanjića je imala svoj grb: na crvenom štitu se nalazi dvoglavi beli orgao. Grb Tribalije se pojavljuje od sedamnaestog do osamnaestog veka kao grb Šumadije. Ova tada, kao teritorija, zahvata one oblasti koje Nemanja pripaja svojoj dedovini prilikom obnove srpske države. Reč je o današnjoj "užoj" Srbiji koja podrazumeva i istočnu, a to su upravo najstarije oblasti koje naseljava, još u antičko doba, stari i moćni narod Tribala.
Prostreljena glava divljeg vepra, prema tradiciji grb Šumadije, spada u starije heraldičke motive. Ukoliko se prihvati da je poreklo ovog grba u vezi sa antičkim vremenima Tribala, onda se svakako mora pozabaviti značenjem i simbolom glave divljeg vepra koji je pogođen strelom.
U novije vreme mnogi istraživači se okreću ka antičkim izvorima starih istoričara koji smatraju da su Iliri i Sarmati, odnosno Sloveni jedinstven etnos. Još je Herodot tvrdio da su Veneti i Iliri isti narod, a Ptolomej da Veneti čine dobar deo Sarmatije. Milan Budimir navodi pojave Veneta na obalama Atlantika, Baltika, u Alpima, u dolini Poa u Italiji, na Balkanu (Dalmacija, Tesalija, ušće Dunava) i severnoj Anadoliji u vremenskom periodu od Homera do Tacita.
Anonimni pisac iz Ravene iz sedmog stoleća kaže da su postojale tri Srbije: jedna do Grčke, druga u Dakiji, a treća u Sarmatiji.
Celokupnu ovu oblast osvojili su Rimljani pod svojim imenom Ilirik, a ilirske legije su postale glavna vojna snaga carstva. Upravni centar prelazi u Sirmijum, a sa Deciusom 248. godine počinje neprekidna vladavina "ilirskih i dačkih careva" koja traje zaključno sa Valentijanom Drugim, dakle do 392. godine.
Bili su jedan od najmoćnijih naroda Evrope, a njihov kontinuitet na našim područjima traje od trinaestog veka pre naše ere
Šta reći za vizantijske istoričare koji za Srbe kažu da su Tribali, a za njihove vladare da su arhonti Tribala? Evstatije, episkop solunski, koji je živeo u 13. veku, kada opisuje Nemanjin dolazak u Solun, najavljuje ga kao "veliki arhont Tribala". Teodor Metohit za kralja Milutina kaže "vladar Tribala", dok Aleksije Lambin istog vladara naziva "arhont Miza i Tribala". Teodor Hirtakin Srbiju naziva Tribalija, a potrijarh Filotej, koji je živeo u četrnaestom veku, Srbe naziva "Tribali ili Dalmati".
Podatak koji sledi još jedan je u nizu potvrda da veza Tribala i Srba postoji. Stara oblast Nemanjića, Zahumlje i Travunija (Hercegovina), dugo je u zapisima nazivana Trivalijom. Ime Hercegovine se pojavljuje kao Trivalija, odnosno Tribunija ili Travana. U Trivaliji je, kod Trebinja, i manastir Tvrdoš čiji je prvi hram podignut u vreme Konstantina Velikog, a sam manastir je zaživeo najkasnije u šestom veku.
Na Tribale podsećaju i mnogi hidronimi i toponomi. Tribal, selo u crikveničkom kraju, Triban, selo u okolini Benkovca, Tribija, zaselak u visočkom kraju u Bosni, Tribinal, vrh na planini Mosor...
Oblasti koje su nekada pripadale Tribalima na području Pomoravlja i u kojima su, moguće je, oni još živeli Nemanja je pripojio svojoj državi krajem dvanaestog veka. Do ovih podataka je došao Živojin Andrejić tragajući za korenima Srba, i sve to, kao i još dosta drugih novih podataka, pretočio u knjigu "Vladari Tribala" koja je nedavno ugledala svetlost dana. Ko su Tribali koji su u jednom trenutku bili najbrojnije i najmoćnije pleme na Balkanu, pa možda i u Evropi?
Ratovali i sa Aleksandrom Velikim
Istorija Tribala počinje relativno rano, sa periodom prelaza iz bronzano u gvozdeno doba, orijentaciono oko 1.300 godina pre naše ere. O njima se fragmentarno govori, a najraniji istoričari, pre svih Grci, na području današnje Srbije, odnosno u Pomoravlju, Podunavlju i Panoniji govore o Dakima, Tribalima i Siginima. To je period oko šestog veka pre Hrista.
Teritorija na kojoj su živeli Tribali u petom veku pre nove ere, prema Herodotu, nalazi se zapadno od reke Istkar u Bugarskoj. Između ostalog zabeležio je i ovo: "Iz ilirske zemlje teče prema severu reka Angro i utiče u tribalsku ravnicu i u reku Brongo, a Brongo se uliva u Istar." Očigledno da je reč o Južnoj Moravi, odnosno o Velikoj Moravi koja se uliva u Dunav. Na taj način se tribalska dolina vezuje za Pomoravlje i Podunavlje.
Vesti o Tribalima bile su sporadične sve do njihovog upada u Makedoniju i borbama koje je vodio Filip sa njima. Bilo je to 344/3. godine. Isokrat u svom govoru o Tribalima napominje da je reč o složnom i moćnom narodu. Justin je zapisao da su Tribali presreli Filipa kada se vraćao sa pohoda na Skite tražeći deo plena. Kako ga nisu dobili, došlo je do sukoba u kojem je Filip teško ranjen.
Na mnogoljudne i moćne Tribale u proleće 335. godine pošao je i Eleksandar Veliki. Hteo je da osigura nemirnu granicu sa te strane kako bi spokojno krenuo u veliki pohod ka Indiji. Deset dana je putovao Aleksandar dok nije stigao na planinu Hem (Balkan). Posle pobede nad Tračanima nastavio je ka reci Iskar gde ga je sačekao tribalski kralj Sirm. Tribali su pružili žilav otpor, ali su na kraju morali da popuste pred nadmoćnijom vojskom velikog Aleksandra. Zbog neočekivano snažnog otpora, kakav nije očekivao, Aleksandar je s ponosom rekao: "Pokorio sam Trakiju, Ilire, gospodarim Tribalima i Medima."
Život u kontinuitetu
Uoči polaska na osvajanje Azije, Aleksandar Veliki ili Srbin Aleksandar Treći Karanović, kako smatra Jovan I. Deretić, izjavio je da će slediti put i primere boga Baka koji je ranije išao u osvajačke pohode na Aziju. Kod starih Srba, prema mišljenju Deretića, bog Bak je smatran najvećim u redu bogova, iznad kojih je bio samo vrhovni nevidljivi Bog. Iz Aleksandrovih izjava ostalo je zapisano da je neki veliki vojskovođa, daleko pre njega, preduzeo pohod sa Helmskog (Balkanskog) poluostrva odnosno iz Srbije na istok sve do Indije. Taj vojskovođa je ostao upamćen u narodu kao bog Bak, a Aleksandar se proglasio njegovim naslednikom.
Kada je Aleksandar osvojio Vavilon, u gradu je ostavio vojskovođu Mazea, posle koga gradom vlada Stamenas - Stamen, prema svemu sudeći Tribal. Aleksandar je obnovio hram boga Bela koji se nalazio u centru Vavilona.
Prema istraživanjima dr Milorada Stojića, Tribali su naseljavali oblast celog srpskog Podunavlja, kompletno Pomoravlje, donju Posavinu, deo Kolubare, istočnu Srbiju, severozapadnu Bugarsku i na jugu Srbije do Skoplja. Za njih se mogu vezati i otkrića iz kneževskih grobova s srebrnim i zlatnim nalazima. Reč je o nalazima, odnosno pojasevima tipa "mramorac", pa prema tome kontinuitet Tribala na ovim područjima traje hiljadu i po godina, odnosno od trinaestog veka pre naše ere, pa do drugog veka posle Hrista. Sve to potvrđeno je i arheološkom građom, nalazima sa lokaliteta koji pripadaju Tribalima.
Da su Tribali, baštinici antičkog nasleđa Srba, imali uređenu državno- pravnu teritoriju na svojim tradicionalnim zemljama svedoči i postojanje njihovog grba. Grb Tribalije se samostalno pojavljuje tek posle propasti srednjovekovne srpske države, koja se razvijala na tradiciji Nemanjića i Brankovića koji su bili njihov izdanak. Srpska država Nemanjića je imala svoj grb: na crvenom štitu se nalazi dvoglavi beli orgao. Grb Tribalije se pojavljuje od sedamnaestog do osamnaestog veka kao grb Šumadije. Ova tada, kao teritorija, zahvata one oblasti koje Nemanja pripaja svojoj dedovini prilikom obnove srpske države. Reč je o današnjoj "užoj" Srbiji koja podrazumeva i istočnu, a to su upravo najstarije oblasti koje naseljava, još u antičko doba, stari i moćni narod Tribala.
Prostreljena glava divljeg vepra, prema tradiciji grb Šumadije, spada u starije heraldičke motive. Ukoliko se prihvati da je poreklo ovog grba u vezi sa antičkim vremenima Tribala, onda se svakako mora pozabaviti značenjem i simbolom glave divljeg vepra koji je pogođen strelom.
U novije vreme mnogi istraživači se okreću ka antičkim izvorima starih istoričara koji smatraju da su Iliri i Sarmati, odnosno Sloveni jedinstven etnos. Još je Herodot tvrdio da su Veneti i Iliri isti narod, a Ptolomej da Veneti čine dobar deo Sarmatije. Milan Budimir navodi pojave Veneta na obalama Atlantika, Baltika, u Alpima, u dolini Poa u Italiji, na Balkanu (Dalmacija, Tesalija, ušće Dunava) i severnoj Anadoliji u vremenskom periodu od Homera do Tacita.
Anonimni pisac iz Ravene iz sedmog stoleća kaže da su postojale tri Srbije: jedna do Grčke, druga u Dakiji, a treća u Sarmatiji.
Celokupnu ovu oblast osvojili su Rimljani pod svojim imenom Ilirik, a ilirske legije su postale glavna vojna snaga carstva. Upravni centar prelazi u Sirmijum, a sa Deciusom 248. godine počinje neprekidna vladavina "ilirskih i dačkih careva" koja traje zaključno sa Valentijanom Drugim, dakle do 392. godine.